Yakın Doğu Üniversitesi Veteriner Hekimliği Fakültesi Hayvan Hastanesi bünyesinde faaliyet gösteren Tanı Laboratuvarımız dünya standartlarında analiz hizmetleri sunarak en iyi teşhis ve tedavi yönteminin belirlenmesi ve uygulanması, bununla birlikte veteriner hekimliği öğrencilerinin laboratuvar tanı eğitimi ile ilgili bilgi ve becerilerini kazanabilmesi amacıyla kurulmuştur. Tanı Laboratuvarımız; günümüzün teknolojik imkanları doğrultusunda kaliteli ve gerekli tüm cihaz ve ekipmanlara sahiptir.

Temel odak noktamız hayvan sağlığı olup; kapsamlı laboratuvar hizmetleri, alanında deneyimli ve uzman akademisyenler ile teknikerler tarafından verilmektedir. Laboratuvar ekibimiz ile uzman klinik ekibimiz arasında sürekli bir iletişim bulunmakta ve böylece hem rutin hemde daha komplike vakaların etkin bir şekilde tanısı konulabilmektedir.

Laboratuvar hizmetleri Hematoloji, Klinik Biyokimya, Mikrobiyoloji, Seroloji başlıkları altında sunulmaktadır. Bunun yanı sıra, belirli alanlarda dahil olmak üzere daha özel analiz hizmetleride verilebilmektedir.

Laboratuvarımız aşağıdaki ilkeler doğrultusunda hizmet vermektedir.

• Hayvan Sağlığı Örgütü (OIE) direktifleri doğrultusunda (Manual of Diagnostic Tests and Vaccines for Terrestrial Animals) TS EN ISO/IEC 17025 standardının şartlarını uygulamak.
• Ulusal ve uluslararası standart ve yönetmeliklere uygun analiz metotları kullanmak.
• Geçerli kılma, İç ve Dış Kalite Kontrol ve Değerlendirmeler ile analizlerin doğruluk (gerçeklik, kesinlik) ve güvenilirliğini sağlamak.
• Analiz sürecinde gerçekleştirilen tüm işlemleri kayıt altında tutarak izlenebilirliği sağlamak ve gerektiğinde sonuçları tekrar raporlamak.
• Veteriner Tanı Laboratuvarı alanındaki değişim ve gelişmeleri yakından izlemek.
• 3. Taraf laboratuvalar ile sürekli iletişim halinde olarak gerektiğinde özel test hizmetlerinin karşılanmasını sağlamak.
• Analiz sonuçlarının mümkün olan en kısa sürede raporlanarak iletilmesini sağlamak.

Laboratuvarımızda kullanılacak test metotlarının seçimi tüm Veteriner Tanı Laboratuvarları' nda dikkate alınan ve aşağıda belirtilen kriterler göz önüne alınarak yapılmıştır.
Analit Özelliği, Laboratuvar kaynakları, Kullanım amacı, Güvenlik faktörleri, Referans Standart ve Materyallerin varlığı, Yeterlilik testlerinin uygunluğu, Uluslararası Kabul, Bilimsel Kabul, En güncel Test Metodları, Performans Karakteristikleri (Analitik ve teşhis sensitivitesi ve spesifitesi, kesinlik (tekrarlanabilirlik ve uyarlık), gerçeklik, tespit limiti, teşhis limiti), Türler Arası Farklılık

Tanı Laboratuvarımızda başlıca 3 görev yürütülmektedir;

1. Analiz Hizmeti: Klinik biyokimya, hematoloji, klinik sitoloji, klinik mikrobiyoloji ve seroloji alanlarında yüksek kaliteli, kapsamlı, doğru ve zamanında analiz hizmeti verilmektedir. Bu hizmetin bir parçası talep edildiği takdirde laboratuvar sonuçları ile ilgili olarak uzmanlarımız ile konsültasyon yapılabilmektedir.
2. Eğitim: Laboratuvar tanı alanında veteriner hekimliği öğrencilerinin teorik ve uygulamalı dersler, vaka odaklı yaklaşımlar, seminerler ve laboratuvar rotasyonu gibi eğitim faaliyetleri ile mesleğe hazırlanması sağlanmaktadır.
3. Araştırma: Araştırma projeleri ile laboratuvar tanıdaki hedeflerimiz; ülkemizdeki hayvan sağlığının korunmasına katkı sağlamak ve veteriner hekim adaylarımızın bilgi ve becerilerinin gelişmesini sağlamaktır. Fakültemiz aktif olarak mesleki eğitimde, klinik uygulamanın önemli bir bileşeni olan laboratuvar tanı ile araştırma çalışmalarını yürütmektedir.

Klinik Biyokimya Çalışma Esasları ve Örnek Gönderimi
Laboratuvara örnek gönderiminde aşağıda belirtilen hususlara uyulması gereklidir.

• “Örnek Gönderim Formu” eksiksiz doldurulmalıdır.
• Örnek materyali üzerinde hayvanın kimliği açıkca tanımlanmış olmalıdır (Örnek Gönderim Formu ile uyumlu olmalı).
• Hayvanın sahibi ve hayvanın adının her örnek üzerine yazılmalıdır.
• Anamnez bilgisi yazılmalıdır.
• Örnek alınma günü açıkca belirtilmelidir.
• Örneğin tipi, miktarı ve gönderim şeklinin (soğuk zincir, kırılma ve dökülmeyi engelleyecek ambalaj) talep edilecek analiz parametresi/lerine uygunluğu sağlanmalıdır.
• Örneklerin alınacağı materyaller doğru seçilmeli ve son kullanım tarihleri geçmemesi gereklidir.
  Kan örnekleri alınmadan önce mutlaka tüpün son kullanma tarihi kontrol edilmelidir. Kan erekli miktarda ve uygun şekilde alınmalıdır. Özellikle antikoagulanlı tüplerde, tüp üzerinde belirtilen noktaya kadar alınmalıdır.
• Kan örneklerinin hemolizli, lipemik ve ikterik olmamaları için kontrol edilmelidir.
• Çok sayıda örnek ve test isteği durumunda laboratuvara önceden bilgi verilmelidir.

Klinik Mikrobiyoloji Çalışma Esasları ve Örnek Alınması ve Gönderimi

• Marazi maddeleri çok taze olmalı ve yeteri miktarda alınmalıdır.
• Hastadan, ateşli dönemde materyal alınması tercih edilmelidir. Çünkü kanda fazla miktarda etkene rastlamak mümkündür. Ateşli durumda iken genellikle kan alınarak hemokültürler yapılır. Hastalık etkenleri vücuttan çeşitli sekret (süt, sperma, tükürük, v.s.) ve ekskretlerle (idrar, gaita, kraşe, burun akıntıları, uterus akıntıları, v.s.) dışarı atılırlar.
• Muayene için gönderilecek organ ve dokular: lezyonlu karaciğer, akciğer, dalak, böbrek, beyin, lenf yumruları, uzun kemik, barsak, deri ile kan, süt, idrar, sperma, BOS, vücut boşluklarındaki eksudatlar, gözyaşı akıntısı, tracheal ve intrauterin svaplar ve frotilerdir. Alınan numuneler bakteriyolojik muayeneye uygun olmalı, materyal taze kadavradan alınmalıdır. En geç ölümden 2 saat sonra alınıp soğuk zincirde (buz aküleri vs.) en kısa sürede laboratuvara ulaştırılmalıdır. Kısa sürede laboratuvara ulaştırılamayacak ise % 50 steril gliserinli FTS içerisinde gönderilmelidir.
• Marazi maddeler, antibiyotik veya kemoterapötik maddelerin uygulanmadığı hastalardan veya antibiyotik uygulamasından önce alınmalıdır. Eğer antibiyotik tatbik edilmişse, vücuttan atılma süresini bekleyip daha sonra materyal alınmalıdır.
• Marazi maddeler, aseptik koşullarda alınmalı ve steril kaplara konarak hemen soğuk zincirde laboratuvara ulaştırılmalıdır. Laboratuvarda aynı gün ekim yapılmayacak ise -20°C’de muhafaza edilmelidir.
• Alınan kanlar, usulüne uygun olarak serumu çıkarılır ve gönderilir. Eğer isteniyorsa antikoagulanlı tüpler içerisinde de kan gönderilebilir.
• Bakteriyolojik, mikolojik ve virolojik incelemeler için kullanılan kapların ve tüplerin steril olması gereklidir.
• Marazi maddesi almak için makas, bisturi ve penslerin de aynı şekilde kaynatılarak sterilize edilmesi ve soğuduktan sonra kullanılması uygundur.
• Gönderilen numuneler ayrı ayrı alınıp, üzerlerine etiket bilgileri eksiksiz yazılmalıdır.

Bakteriyolojik incelemeler için gönderilecek marazi maddeler

Lezyonlu Organ: El ayası büyüklüğünde lezyonlu organ parçaları % 50 gliserinli serum fizyolojik içinde laboratuvara gönderilmelidir. Ancak uzun sürede ulaştırılacaksa gliserin kullanılmamalıdır.

Kan: Kan örneklerinde etilen daimin tetra-asetik asit (EDTA) veya heparin gibi antikoagulanların kullanılması yaygındır. Serolojik ve biyokimyasal analizler için kan örneği mümkün olduğu kadar temiz bir şekilde venöz yoldan alınır. İdeal olarak, kan alınacak bölgedeki deri tras edilmeli (veya tüyler koparılmalı) ve % 70’ lik alkolle silinmeli ve kuruması beklenmelidir. Antikoagulan ile alınan örneklerin alındıktan sonra en kısa zaman içerisinde sadece nazik hareketler ile alt üst edilerek tam olarak karıstırılması gereklidir. Serum örnekleri için jelli tüpler kullanılabileceği gibi yokluğunda alınan kan oda ısısında 1-2 saat süreyle pıhtı olusmaya baslayıncaya kadar bırakılmalıdır. Daha sonra steril bir çubuk ile çevresi çizilerek ve tüpler +4 ⁰C’deki buzdolabında birkaç saat veya bir gece bekletilir daha sonra örnek 1000 devirde yaklasık 10-15 dakika süreyle santrifüj edilir ve serum yavasça pipetle alınabilir.

Dışkı ve Barsak içeriği: Dışkı örnekleri, mikrobiyolojik muayene için svapla alınarak uygun transport medium içerisinde +2-8 ⁰C’de taşınmalıdır. Dışkı taze olmalı ve en kısa sürede laboratuvara gönderilmelidir. Barsak içeriği, 50 cc’ lik şişelere alınır. İnce barsak içeriği laboratuvara aynı gün içinde ulaştırılamayacak ise 50 ml ince barsak içeriğine 5 damla kloroform ilave edilerek gönderilmelidir.

Süt: Mastitis teşhisi için hasta meme lopları içerisindeki ilk sütler ayrı bir kaba alınmalıdır. Steril şartlarda alınan (meme ucu antiseptik cilt temizleyicileri ile silinir) 5 – 8 ml süt numunesi soğuk zincirde, en geç 24 – 48 saat içerisinde laboratuvara ulaştırılmalıdır.

Göz ve Nazal Akıntı: Örnekler, konjunktivadan palpebranın ayrık tutularak nazikçe svap yardımı ile alınmasıyla toplanır. Daha sonra svaplar, transport medium içerisine konulur. Nazal akıntılar (tükürük, gözyaşı), tercihen tel saplı dakron, pamuk ve gazlı bez svablarıyla alınmalıdır. Svabın transport medium ile ıslatılması veya nemlendirilmesi yardımcı olabilir. Svab 1 dakika kadar sekresyonlar ile temas ettirilmelidir. Daha sonra transport medium içerisine yerleştirilmeli ve gecikmeden + 4 ⁰C’de laboratuvara gönderilmelidir.

Apse: Apse örnekleri, apse duvarından kazıntı ile birlikte toplanmalıdır. Apsenin orta kısmındaki irin genellikle sterildir. En iyi kültür sonuçları, yeni meydana gelmiş apselerden örnek toplandığında alınır.

Abort (Atık): Fetal mide içerik, akciğer, karaciğer ve fötus içinde ve üzerindeki lezyonlardan örnekler alınmalıdır. Serolojik testler için serum örnekleri alınmalıdır.

İdrar: İdrar örnekleri, idrar analizi, bakteriyel mikroskopi, kültür veya klinik bir bakteriürinin bulunup bulunmadığını saptamak için gönderilebilir. Normal olarak idrarda bakteri bulunmamalıdır. İdrarın alınmasında dikkat edilecek nokta ise olabildiğince üretradan ve çevreye bulaştırmadan alınmasıdır. Bakteriyolojik prosedürler açısından tercih edilen toplama yöntemleri sistosentez, katater veya orta idrarı örnekleridir. İlk idrar dışarıya,orta idrar ise steril idrar kaplarının 1/3’ü doluncaya kadar alınmalıdır. İdrar yolu enfeksiyonlarının araştırılması için en iyisi taze sabah idrarının alınmasıdır. Örnekler en geç 4 saat içinde ekimleri yapılmalıdır.

Genital Bölge Akıntıları ve Semen: Örnekler vajinal veya prepusyal yıkama ya da uygun svapların kullanılması yoluyla alınabilir. Semen örnekleri en iyi şekilde bir yapay vajina kullanılarak alınabilir. Sıklıkla spesifik transport medium (Ör; Amies, Stuart Medium vs.) koşullarına gereksinim duyulur.

Deri: Mikrobiyolojk muayene için infekte deri lezyonlarından biyopsi veya kazıntı örnekleri steril kaplar içerisinde en kısa zamanda laboratuvara ulaştırılır. Fungal infeksiyonlar için ayrıca deri kazıntıları ve tırnak kullanılır. Fungal enfeksiyonların tespiti için alınan örneklerde, lezyonlarda bulunan yabancı maddeleri, kontaminant mantar sporlarını ve diğer ajanları gidermek için; lezyonlar, %70 alkole batırılmış pamukla iyice silinirler. Alkol kuruduktan sonra, pens, küret, bistüri, vs. ile lezyonların kenarlarındaki aktif bölgelerden deri kazıntısı alınarak steril kuru petri kutularına veya şişelere, yeteri miktarda toplanır ve ağzı iyice kapatılır.